Vi lượng chelate là gì? Vai trò trong dinh dưỡng cây trồng

Như nhiều nhà nông đã biết thì ngoài các dưỡng chất đa lượng thì cách dưỡng chất trung vi lượng cũng rất cần thiết cho cây trồng. Trong đó, vi lượng chelate là một trong những dưỡng chất quan trọng, hiệu quả cao cho sinh trưởng và phát triển của cây trồng. Phân bón vi lượng dạng chelate chính là thành quả nghiên cứu, áp dụng những kỹ thuật khoa học mới, tiên tiến để hỗ trợ cây tốt nhất. Giúp nâng cao hiệu quả quản lý dinh dưỡng và đạt năng suất tối ưu trong sử dụng phân bón, sản xuất nông nghiệp. Cụ thể những thông tin về vi lượng dạng chelate sẽ được Netagro giới thiệu ở bài viết sau.

Vi lượng chelate cho cây trồng là gì?

Từ “chelate” trong vi lượng chelate xuất phát từ tiếng Hy Lạp là “chele”. Từ này dùng để chỉ hình dạng càng của con tôm hùm, thông qua đó để chỉ dạng chelate hóa là một quá trình tương tự như việc nắm chặt hay giữ lấy gì đó bằng móng vuốt. Và vi lượng đã được chelate hóa là hợp chất những vi lượng đã trải qua quá trình và tồn tại ở dạng chelate, được bao bọc bởi một phân tử hữu cơ khác lớn hơn. Cụ thể:

Như thế nào là vi lượng dạng chelate?

Gắn với từ “chele” dùng để chỉ càng của tôm hùm ở trên, có thể hình dung vi lượng dạng chelate giống như các ion vi lượng (Fe, Mn, Zn, Cu) được gắn với và bao bọc bởi một phức hữu cơ lớn hơn có hình càng cua. Phần bao bọc đó còn được gọi là chelator hoặc là phối tử. Nhờ cấu tạo được bao bọc như vậy mà các nguyên tố vi lượng được bảo vệ khỏi quá trình bị oxy hóa. Cũng như được bảo vệ khỏi tình trạng kết tủa và cố định trong một số điều kiện nhất định không được thuận lợi. Nhờ đó mà vi lượng chelate được cây trồng hấp thu nhanh và hiệu quả hơn.

Mặt khác, khi hấp thụ thì cây trồng sẽ tháo gỡ chỉ nguyên tố vi lượng đã được chelate. Còn bản thân chelate đó sẽ không bị hấp thụ mà được đẩy trở lại với dung dịch.

Công thức và một số chế phẩm chelate phổ biến

Hiện nay, các phối tử thông dụng để sản xuất đưa vào phân bón vi lượng dạng chelate là EDTA, DTPA và EDDHA. Với mỗi loại thì sẽ có hiệu quả khác nhau tùy theo môi trường đất cung cấp. Trong đó:

• EDTA là một chế phẩm chelate thông dụng nhất được sử dụng, có 4 điểm kết nối, gọi đầy đủ là Ethylenediaminetetraacetate. Thường có hiệu lực tốt ở môi trường trung tính hoặc môi trường hơi chua.
• DTPA sẽ tồn tại ở các loại phân cao cấp hơn và có 5 điểm kết nối. Được gọi đầy đủ là Diethylenetriamine pentaacetate. Loại này đắt và ít tan hơn so với EDTA, thường có hiệu lực tốt nhất ở môi trường đất có độ pH cao.
• EDDHA thường ở những loại phân có vi lượng chelate cấp cao nhất, là viết tắt của Ethylenediamine dihydroxyphenyl acetic acid. Loại chelate này được khuyến cáo áp dụng với những trường hợp cây trồng có yêu cầu cao hơn, thậm chí là trong điều kiện đối kháng.

Cụ thể công thức cấu tạo của một vài vi lượng dạng chelate thì nhà nông có thể xem rõ hơn ở hình sau đây:

Các chelate được sử dụng khá phổ biến trong phân vi lượng ngày nay. Một số các công thức loại vi lượng chelate được dùng phổ biến, hiệu quả cao hiện nay là:

• Vi lượng dạng chelate Kẽm: EDTA Zn 15%
• Vi lượng dạng chelate Mangan: EDTA Mn 13%
• Vi lượng dạng chelate Sắt: EDDHA Fe 6%, DTPA Fe 11%, EDTA Fe 13%
• Vi lượng dạng chelate Đồng: EDTA Cu 13%

Ưu điểm của vi lượng chelate khi làm dinh dưỡng cho cây trồng

Để cây trồng đạt được sự sinh trưởng và phát triển tốt nhất thì nhà nông cần phải đảm bảo cung cấp đầy đủ dưỡng chất theo nhu cầu dinh dưỡng của cây trồng. Bao gồm cả các dưỡng chất đa lượng lẫn dưỡng chất vi lượng. Và khi đó, các phân bón hỗ trợ bổ sung nguồn vi lượng chelate có vai trò rất quan trọng nhờ vào những ưu điểm của mình. Đặc biệt là trong tình trạng đất bị thiếu hụt. Với cách này, nhà nông có thể vừa cung cấp được dinh dưỡng có lợi cho cây trồng vừa có thể đảm bảo không làm tăng nguy cơ phú dưỡng. Cụ thể những ưu điểm của vi lượng dạng chelate quan trọng khi làm dưỡng chất cho cây trồng như sau:

Tăng khả năng hấp thụ vi lượng của cây trồng

Các nguyên tố vi lượng cần thiết và quan trọng cho cây trồng như Sắt (Fe), Kẽm (Zn), Đồng (Cu), Mangan (Mn) thường rất dễ bị kết tủa trong đất hay bị oxy hóa. Kết quả là tạo thành các hợp chất không có tác dụng, không cung cấp được dinh dưỡng đối với thực vật. Điều này làm cây trồng không thể hấp thu được hiệu quả dưỡng chất và làm giảm hiệu suất sử dụng phân bón của nhà nông.

Đứng trước tình trạng này thì vai trò, ưu điểm của các dưỡng chất vi lượng chelate được phát huy mạnh mẽ. Với dạng chelate, lớp vỏ hữu cơ sẽ có thể bảo vệ nguyên tố dinh dưỡng vi lượng khỏi các phản ứng không mong muốn. Hay là các phản ứng do bên ngoài tác động làm dinh dưỡng bị mất đi như oxy hóa, kết tủa,… Qua đó giúp cây trồng hấp thu được các vi lượng dễ dàng hơn, hiệu quả hơn. Đồng nghĩa với việc cải thiện tính hữu hiệu của phân bón vi lượng mà nhà nông cung cấp. Giúp nhà nông vừa tiết kiệm được chi phí vật tư đầu vào nhờ việc sử dụng tối ưu hiệu suất và nâng cao năng suất cây trồng, thu được vụ mùa có lợi nhuận kinh tế cao.

Hiệu quả tốt khi làm phân bón qua lá

Các phân bón vi lượng chelate cũng rất thích hợp ở vai trò làm phân bón qua lá cung cấp cho cây trồng. Do lá cây sẽ có đặc điểm tự nhiên thông thường là được phủ một lớp sáp kháng nước , cũng như các chất tích điện nên sẽ khiến các dinh dưỡng khoáng được cung cấp thông thường sẽ khó xâm nhập vào bên trong. 

Với trường hợp này thì ưu điểm của phân bón vi lượng dạng chelate có thể vượt qua dễ dàng. Vì các dưỡng chất vi lượng dạng chelate được bao bọc bởi các phân tử hữu cơ. Mà các phân tử này lại có khả năng đi xuyên qua lớp sáp tự nhiên trên lá cây. Hay nói cách khác, các phân tử hữu cơ bao bọc đã cho hỗ trợ và cho phép các dưỡng chất vi lượng dạng chelate vào bên trong lá cây một cách dễ dàng. Sau đó thực hiện giải phóng dinh dưỡng ở bên trong để cây sử dụng. Từ đó, phân bón vi lượng chelate sẽ khắc phục được vấn đề của phân bón thông thường khi ở vai trò dinh dưỡng bón qua lá. Giúp nhà nông sử dụng phân bón lá được tối ưu hiệu quả hơn, tránh lãng phí và hỗ trợ cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt, mạnh khỏe, cho nông sản năng suất, chất lượng cao.

Lựa chọn phân bón vi lượng chelate như thế nào để mang lại hiệu quả cao cho cây trồng?

Với từng loại vi lượng chelate được sử dụng cho phân bón thì sẽ mang lại những hiệu quả khác nhau. Do vậy mà nhà nông cần phải lựa chọn được loại phân bón vi lượng dạng chelate phù hợp cho cây, cũng như đất trồng. Thông thường sẽ dựa trên các tiêu chí sau:

• Tính chất môi trường của đất. Cụ thể hơn là pH của đất.
• Nhu cầu của cây trồng và khả năng thích nghi của cây.
• Phù hợp với chi phí sản xuất dự tính của nhà nông.

Chẳng hạn như với vi lượng Sắt chelate thì với ba loại điển hình khác nhau sẽ có tính ổn định ở các điều kiện pH khác nhau của môi trường đất, được thể hiện cụ thể qua hình dưới. Có thể thấy, hiệu quả của vi lượng chelate Sắt là FeEDDHA > FeDTPA > FeEDTA. Tuy nhiên, thực tế lại cho thấy vi lượng dạng chelate FeEDDHA dù có hiệu quả thật sự cao nhưng giá thành cũng rất cao. Do đó, mà nhà nông cần phải cân nhắc tùy loại cây trồng, điều kiện môi trường để lựa chọn được loại vừa tốt cho cây trồng, vừa tiết kiệm được chi phí, tránh những lãng phí không đáng có.

Nếu nhà nông vẫn còn nhiều thắc mắc khi lựa chọn, sử dụng phân bón vi lượng dạng chelate thì có thể tham khảo sản phẩm NETA COPPER của Netagro. Với sản phẩm chứa Cu EDTA, giúp nhà nông có thể mang lại những hiệu quả tốt nhất cho cả cây và đất trồng. Đồng thời, nhận được sự tư vấn nhiệt tình, cụ thể từ đội ngũ hỗ trợ của Netagro.  

Phía trên là toàn bộ thông tin khái quát về vi lượng chelate cho cây trồng và vai trò của phân bón vi lượng dạng chelate trong canh tác nông nghiệp mà Netagro muốn nói đến. Nếu bà con nông dân đang tìm kiếm nguồn cung cấp phân bón vi lượng dạng chelate đạt chuẩn, hiệu quả cho cây trồng thì Netagro chuyên phân phối các loại phân bón nhập khẩu chất lượng cao từ các nước có nền nông nghiệp tiên tiến, hướng đến mục tiêu kết nối nhà nông Việt chính là đối tác uy tín, an toàn mà nhà nông đang tìm kiếm.